Kaderleri Aynı 3 Adaş DenizAltı ( Türk Ordusu )

Ne gariptir ki bugüne kadar Türk Deniz Kuvvetleri'ne alınan denizaltılardan üçünün kaderleri aynı oldu.Farklı yıllarda, farklı modellerde, farklı tersanelerde inşa edilmiş olsalar da onları ortak kılan özellikleri kötü kaderleri ve hepsinin adının "Dumlupınar" olmasıydı.

Birinci Dumlupınar

İtalyan yapımı denizaltı Türk Deniz Kuvvetlerine 1931 yılında katıldı. Karadeniz'de yapılan tatbikattan dönerken dümeni arızalandı. Haydarpaşa'da bir gaz tankeri ile çarpıştı. Kazada can kaybı yaşanmadı ancak denizaltı 1949 yılında hizmet dışı kaldı.

İkinci Dumlupınar

ABD yapımı denizaltı 1950 yılında filomuza katıldı. Ona da Dumlupınar ismi verildi. 1944 yılında denize indirildikten sonra Amerikan Deniz Kuvvetlerinde U.S.S. Blower adıyla görev yapmıştı. Pearl Harbor'da ilk cephe görevini yapmaya giderken yaşadığı kaza ile ünlenmişti. Denizaltının son kazası bu olmayacaktı...

4 Nisan 1953'te Dumlupınar NATO tatbikatından dönüyor Gölcük'teki donanma komutanlığına doğru seyrediyordu. Saat 02.15 sularında Eceabat ve Nara kıyılarında yankılanan şiddetli bir çarpışma duyuldu. Türkiye çok geçmeden Türk Denizcilik Tarihinin en büyük facialardan birisini, Dumlupınar Denizaltısı ve 81 denizcinin yaşadığı trajik hikayeyi Vatan sağ olsun! sözleri ile öğrenecekti. Denizciler için zor bir geçit olan Çanakkale Boğazı, o gün sisliydi.

Dumlupınar Nara Burnu'na doğru seyrederken Oscar Lorentzon kaptanlığında İsveç bandıralı Naboland adlı yük gemisi ile çarpıştı. Denizaltının köprü üstünde bulunan 8 denizciden 2si Naboland'ın pervanesine takılarak, 1'i de boğularak ölürken geride kalan 5 kişi su üzerinde yaşam mücadelesini kazanmaya çalışıyordu. Baş bodoslaması yırtılan Dumlupınar, aldığı suyla hızla batmaya başladı. Santral dairesinde, çarpışma sonucu şiddetli bir patlama meydana geldi. Denizaltı'nın içi karanlığa boğuldu. Geminin baş taraftan su aldığını gören denizciler hızla torpido dairesine doğru ilerlediler. 22 denizci torpido dairesine ulaşmayı başarsa da diğerleri için artık ümitler tükenmişti.

Naboland, tahlisiye sandallarını indirdi, fosforlu can yeleklerini denize bıraktı işaret fişeğini attı. Bir gümrük motoru mürettebatı, tahlisiye sandallarına çıkan ve can yeleklerine sarılan Dumlupınar mürettebatına yardım etti. Aşağıda denizin 90 metre altında kalanlar içinse denizaltı kurtarma gemisi Kurtaran çağırıldı. Saatler ilerliyor can pazarlığı devam ediyordu. 06.40 sıralarında yani hava aydınlandığında, balıkçı tekneleri Dumlupınar'ın batarken su yüzüne fırlattığı muhabere şamandırasını gördü. Haberi alan gümrük motoru şamandıranın bulunduğu yere gitti. Selim Yoludüz şamandıraya uzandı ve üzerindeki yazıyı okudu: Deniz Kuvvetlerine bağlı Dumlupınar Denizaltısı burada battı. Kapağı açın ve denizaltıyla irtibat kurun. Kapağı açan Yoludüz ümitle "Alo" dedi... Karşı taraftan "Buyrun, ben Astsubay Selami" yanıtı geldiğinde Selim Yoludüz astsubaya ne durumlarını sordu. Astsubay Selami geminin 15 derece sancak yönünde yatık ve bataryanın sıfır olduğunu torpido dairesinde 22 kişi olduklarını söyledi. Bunun üzerine Yoludüz, mürettebata Çanakkale Boğazı'nın Nara Burnu'nda olduklarını ve gemilerinin kaza sonucu battığını olduğunu söyleyerek, "Endişelenmeyin. Kurtaran yolda. Sizi oradan çıkaracağız" dedi. Astsubay Selami' ise kendilerini kurtarmak için çabalayanlara minnettarlıkla, sağ olun, vatan sağ olsun' dedi. Ancak Kurtaran Gemisi çalışmalara başlasa da sonuç alınamadı.

Çanakkale Deniz Komutanı Albay Zeki Adar, Gümrük Memuru Selim Yoludüz ve 1.İnönü Denizaltısı ikinci kumandanı Üsteğmen Suat Tezcan Dumlupınar'la tekrar görüştüler.Astsubay Selami ve arkadaşlarının zamanı azaldıkça, su yüzünde bulunanların endişesi artıyordu. Aksiliklerin en büyüğü muhabere şamandırasını tutan telefon kablosunun kopması ile yaşandı. Denizaltı ile suyun üzerindekileri birbirine bağlayan tek iletişimin kopması ile endişeli bekleyiş yerini çaresizliğe bıraktı. Denizaltı, personeline 3 günlük yaşama olanağı tanıyordu. 72 saat sonunda tüm ümitler tükendi."Dumlupınar Şehitleri" için denize çelenk bırakılmasından başka seçenek yoktu.

Bugün bile Dumlupınar Kazası ile ilgili soru işaretleri var. Kazanın nedenleri, kurtarma çalışmalarının yetersizliği gibi. Kazaya ister Naboland neden olsun, ister kurtarma çalışmalarının geç başlandığı söylensin. Vatan Sağolsun sözleri ile tarihe yazılan kimi zamanda mürettebatta görevli subaylar için aşk hikayeleri yazılan Dumlupınar'ın bir gerçeği var ki 81 denizcisi ve hak etmediği bir sonla boğazın soğuk sularına gömüldüğü.

Üçüncü Dumlupınar

1972 yılında hizmete başlayan ABD yapımı S-339 denizaltısına da tıpkı diğer iki denizaltı gibi Dumlupınar adıyla filodaki yerini aldı. Göreve başladıktan 4 yıl sonra, 1 Eylül 1976'da Çanakkale Boğazı'nda Sovyet bandıralı Sızik Vavilov gemisiyle çarpıştı.Karaya oturan denizaltında can kaybı yaşanmadı ama havuzda bakım onarımı yapılırken çıkan yangında denizaltı ağır hasar aldı.

Dumlupınar adlı adaş denizaltılarının yaşadıklarından sonra Türk Deniz Kuvvetleri bir daha hiçbir denizaltısına Dumlupınar adını koymadı.